Kan grubu, insan vücudundaki kan hücrelerinin yüzeyinde bulunan antijenler ve plazmadaki antikorlar ile belirlenir. Kan grubu, genetik bir özellik olduğu için ebeveynlerden çocuğa kalıtılır. Ancak birçok insan, kan grubunun direkt olarak anne ya da babadan biriyle tamamen aynı olacağını düşünür. Oysa ki bir çocuğun kan grubu, anne ve babasının kan grubuyla aynı olmak zorunda değildir; hatta oldukça farklı bir kan grubuna sahip olabilir. Bunun nasıl gerçekleştiğini anlamak için öncelikle kan grubu sisteminin nasıl çalıştığını ve genetik aktarımın temel prensiplerini açıklamak gerekir.

ABO Kan Grubu Sistemi ve Kalıtım

Kan grubu sistemi, en yaygın olarak ABO sistemi ile açıklanır. ABO sistemi, dört ana kan grubunu tanımlar: A, B, AB ve 0. Bu kan grupları, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyindeki antijenlere göre sınıflandırılır. A grubu bireylerde “A” antijeni, B grubunda “B” antijeni, AB grubunda her iki antijen ve 0 grubunda ise hiçbir antijen bulunmaz. Ayrıca, vücudun bağışıklık sistemi, kişinin kan grubuna göre bazı antikorlar üretir. Örneğin, A grubu kişilerde B antijenine karşı antikorlar, B grubunda ise A antijenine karşı antikorlar üretilir.

Bir kişinin kan grubunu belirleyen genler, iki ebeveynden birer tane olmak üzere alınır. Bu genler A, B ve 0 olarak adlandırılan alleller şeklindedir. A ve B allelleri baskın, 0 alleli ise çekiniktir. Yani, bir kişi A veya B allelini aldığında, bu baskın özellik olduğu için kan grubunda A veya B olarak ifade edilir. Ancak her iki ebeveynden de 0 alleli alınırsa, bu kişinin kan grubu 0 olur.

Çocuğun Kan Grubu Nasıl Farklı Olabilir?

Çocuğun kan grubu, ebeveynlerinden aldığı genlere göre şekillenir. Örneğin, anne A grubu (A0 genotipi) ve baba B grubu (B0 genotipi) ise, çocuk AB, A, B veya 0 grubuna sahip olabilir. Bu durumda çocuk, anne veya babasının kan grubuyla aynı olabilir ya da tamamen farklı bir kan grubuna sahip olabilir. Çünkü her iki ebeveynden de 0 alleli alması durumunda çocuk 0 kan grubuna sahip olur, bu da ebeveynlerin kan grubundan farklı bir sonuçtur.

Bu noktada çocuğun kan grubunun, anne ve babanın kan grubuyla birebir örtüşmemesinin son derece normal ve genetik kalıtımın bir sonucu olduğunu vurgulamak önemlidir. Ayrıca, ebeveynlerin her ikisinin de A veya B grubuna sahip olduğu durumda bile çocuk 0 kan grubuna sahip olabilir. Bu durum, çekinik olan 0 allelinin her iki ebeveynden de çocuğa aktarılmasıyla meydana gelir.

Rh Faktörü

Kan grubu belirlemede bir diğer önemli unsur Rh faktörüdür. Rh faktörü, kanda Rh antijeninin bulunup bulunmamasıyla tanımlanır. Rh pozitif (+) bireylerde bu antijen bulunurken, Rh negatif (-) bireylerde bulunmaz. Rh faktörü de kalıtımsal bir özelliktir ve bir çocuğun Rh faktörü de ebeveynlerinden aldığı genler aracılığıyla belirlenir. Örneğin, anne Rh negatif, baba Rh pozitif ise, çocuğun Rh faktörü hem negatif hem de pozitif olabilir.

Sonuç

Sonuç olarak, çocuğun kan grubu anne ve babadan farklı olabilir. Bu durum, kalıtımın temel genetik kurallarına bağlı olarak gelişir ve tamamen doğaldır. ABO kan grubu sistemi ve Rh faktörü dikkate alındığında, ebeveynlerin kan gruplarıyla çocuklarının kan grubunun birebir aynı olma zorunluluğu yoktur. Genetik çeşitlilik, bir çocuğun farklı kan grubuna sahip olmasının nedenini açıklar ve bu durum, doğada sıklıkla görülür.