Yeterli ve kaliteli uyku, birçok sağlık sorununu önleyerek yaşam kalitesini yükseltir. Genç yaşlarda önemsenmeyen uyku yetersizliği, ileri yaşlarda ciddi sorunlara dönüşebilir.
ABD’de yapılan yeni bir araştırma, düşük uyku kalitesi ile beynin hızla yaşlanması arasında güçlü bir ilişki olduğunu gösteriyor. “Neurology” dergisinde yayımlanan bu araştırmada, kalitesiz uyku ile yaşlanan beyin arasındaki bağlantı ele alındı.
Yaklaşık 15 yıl boyunca sürdürülen çalışmada, yaş ortalaması başlangıçta 40 olan 600’e yakın katılımcının uyku alışkanlıkları incelendi. Katılımcılara, uykuya dalma güçlüğü, gece uyanmaları ve sabah erken uyanma gibi sorular sorularak uyku kaliteleri değerlendirildi.
Sağlıksız Uykunun 6 Belirleyici Özelliği
Çalışmanın beşinci yılında katılımcılar, sağlıksız uykunun altı temel özelliğini belirlemeye yönelik bir anketi doldurdular. Bunlar arasında, kötü uyku kalitesi, gündüz uyku hali, uykuya dalmada zorluk, uykuda kalamama, erken uyanma ve yetersiz uyku süresi bulunuyor. Katılımcılar, bu alışkanlıklara göre üç farklı gruba ayrıldı: Sağlıklı uyuyanlar, orta düzeyde uyku problemi yaşayanlar ve yüksek düzeyde uyku problemi yaşayanlar.
Bu araştırma, düzenli ve kaliteli uykunun, beyin sağlığını korumada ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
Katılımcılar 10 Yıl Sonra Yeniden İncelendi
İkinci ankete katılan bireyler, 10 yıl sonra beyin yaşlarını belirlemek amacıyla manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi gelişmiş cihazlarla tekrar değerlendirildi. Bu inceleme sonucunda, sağlıksız uyku alışkanlıklarının çoğuna sahip olan yüksek risk grubundaki kişilerin beyin yaşının, düşük risk grubundakilere kıyasla ortalama 2,6 yıl daha ileri olduğu belirlendi.
Orta risk grubunda yer alan katılımcıların beyin yaşının ise düşük risk grubundakilerden ortalama 1,6 yıl daha fazla olduğu tespit edildi. Bu bulgular, sağlıklı bir uyku düzeninin beynin yaşlanmasını yavaşlatmada ne denli etkili olabileceğini ortaya koyuyor.
Uyku Sorunları Erken Yaşlarda Ele Alınmalı
Çalışmanın yazarlarından California Üniversitesi’nden Prof. Dr. Kristine Yaffe, araştırmanın sonuçlarını değerlendirirken şu açıklamayı yaptı: “Bulgularımız, uyku sorunlarını genç yaşlarda ele almanın önemini gösteriyor. Beyin sağlığını korumak için tutarlı bir uyku düzeni oluşturmak, düzenli egzersiz yapmak, yatmadan önce kafein ve alkolden kaçınmak ve gevşeme tekniklerini uygulamak oldukça önemli.”
Yetersiz Uyku Beyin Yaşlanmasını Hızlandırabilir
Araştırmacılar, bu çalışmanın yetersiz uyku ile beyin yaşlanması arasında bir bağlantı kurduğunu, ancak doğrudan bir neden-sonuç ilişkisini kanıtlamadığını belirtti. Çalışma, Ulusal Yaşlanma Enstitüsü tarafından finanse edildi.
Hastalık Riskleri
Araştırmalar ayrıca, çok fazla ya da çok az uyumanın tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, koroner kalp hastalığı ve felç gibi sağlık sorunları riskini artırabileceğini gösteriyor.
